Financiële begroting

Toelichting op het overzicht éénmalige baten en lasten

In de notitie ‘overzicht structurele en incidentele baten en lasten’ van de commissie BBV van 30 augustus 2018 is, vanwege het belang om te kunnen beoordelen of een begroting structureel in evenwicht is, een nadere duiding gegeven aan de begrippen structureel en incidenteel. Doel van de notitie is om het onderscheid tussen incidentele en structurele baten en lasten te verduidelijken, zodat de begrippen ‘incidenteel’ en ‘structureel’ meer eenduidig toegepast worden. Met structureel evenwicht wordt bedoeld dat structurele lasten worden gedekt door structurele baten. Voor het inzicht in de financiële positie op korte en langere termijn is het voor de raad van belang om een goed beeld te hebben van het structureel begrotingssaldo.

Om vast te kunnen stellen dat sprake is van een structureel evenwicht is belangrijk dat inzicht bestaat in welk deel van de baten en lasten incidenteel zijn en welke structureel. In de begroting moet een limitatief overzicht van de incidentele baten en lasten worden gegeven. Hiertoe dient bovenstaande tabel.

Structurele baten en lasten zijn baten en lasten die in beginsel jaarlijks in de begroting, meerjarenraming en jaarrekening zijn opgenomen. Voor structurele baten en lasten geldt in het algemeen, dat zij tot nadere besluitvorming voor onbepaalde tijd opgenomen zijn. Met andere woorden, er is (nog) geen einddatum bekend. Incidentele baten en lasten betreffen die posten die het begrotingssaldo incidenteel beïnvloeden. Het gaat om eenmalige zaken en om (meerjarige) projecten of subsidies als deze eveneens het karakter van tijdelijkheid c.q. eindig doel hebben. Het BBV geeft geen scherpe definitie wat incidenteel of structureel is. Dit wordt mede ingegeven door het ‘principle based’ zijn van het BBV. Gemeenten verschillen in aard, takenpakket, (politieke) keuzes en omvang van elkaar. Er zijn echter wel een aantal voorbeelden die in vrijwel alle gemeenten toepasbaar zijn. In de toelichting op de wijziging van het BBV in 2013 staat dat in principe alle toevoegingen en onttrekkingen aan reserves incidenteel van aard zijn. De bestemmingsreserve dekking kapitaallasten is hierop een uitzondering (hier staan immers voor langere tijd structurele kapitaallasten tegenover). Alle overige dotaties en onttrekkingen aan reserves worden allemaal beschouwd als een incidentele last/baat.

Specifiek kijkend naar de tabel voor 2023-2026 kunnen de belangrijkste posten, naast de reserve mutaties, als volgt worden toegelicht:

Winstnemingen bouwgrondexploitaties bedrijven/wonen:
Winstnemingen uit grondexploitaties zijn altijd incidenteel. De komende jaren zijn in beide categorieën winstnemingen voorzien vanuit diverse complexen.

Programma ondermijning:
Noord-Brabant kampt met een groot probleem. De onderwereld is stevig verweven met de bovenwereld en de bestrijding ervan verloopt stroef. ‘NIET WEGKIJKEN MAAR AANPAKKEN!’ typeert de houding van de drie Langstraatgemeenten. Toch ontbreekt een concrete gezamenlijke aanpak. Mede uitgedaagd door de provincie, die vanuit het programma Veerkrachtig Bestuur heeft opgeroepen om na te denken over bestuurlijke innovatie en experimenten, is het idee ontstaan om een Programma Ondermijning De Langstraat in te stellen (vooralsnog voor een periode van drie jaar). De gemeenten Heusden, Loon op Zand, Waalwijk en de provincie Noord-Brabant zijn de gezamenlijke opdrachtgevers voor het onderzoek dat onder leiding van de Universiteit van Tilburg wordt uitgevoerd. De komende jaren gaan we de resultaten uit dit onderzoek in de praktijk toepassen binnen de drie Langstraatgemeenten. Gelet op de looptijd en de aard van de kosten worden deze als incidenteel aangemerkt.

Ecologisch project Heidijk/Ecologische verbindingszone Hedikhuizense Maas:
In het Projectenboek Groen staan projecten beschreven, waarmee groencompensatie gerealiseerd kan worden. De nieuwe natuur zal het Natuur Netwerk Brabant versterken langs de Heidijk en de recreatieve verbinding tussen de kernen verbeteren en verfraaien. De ecologische verbindingszone Hedikhuizense Maas wordt gezamenlijk met het waterschap Aa en Maas als project uitgevoerd. De gemeentelijke kosten voor deze groenprojecten zijn éénmalige en worden gedekt uit de reserve reserve Rood voor Groen.

Frictiekosten Voorste Venne:
Op 15 december 2020 heeft de raad ingestemd met het voorstel afwikkeling voorgaande jaren en toekomstvisie De Voorste Venne. Vanwege de grote onzekerheden in de begroting van stichting De Voorste Venne is besloten om, overeenkomstig het BMC-rapport van 18 november 2019, gedurende drie jaren, 2021 tot en met 2023, een extra subsidie te verlenen waarmee het bestuur zaken op orde kan stellen. Deze incidentele aanvullende subsidie vervalt na 2023.

Implementatie kosten invoering Omgevingswet:
De voorgenomen invoering van de Omgevingswet per 1-1-2023 betekent, dat er  extra werkzaamheden moeten worden verricht. Het gaat dan om het opstellen van een omgevingsplan voor de gemeente en de beoordeling van de rijksregelgeving die gemeentelijke regelgeving wordt. Ook het vertalen van de regelgeving naar direct toepasbare regels zal de komende jaren de nodige extra inspanningen vergen. Omdat deze kosten bovenop reguliere werkzaamheden komen worden ze als incidenteel aangemerkt.

Wegwerken Archiefachterstanden:
In raadsinformatiebrieven van februari en juni 2022 hebben we u geïnformeerd over de voorgenomen bewerking van ons archief en het wegwerken van de beheerachterstanden (als onderdeel van het plan van aanpak ‘Doorontwikkeling informatie- en archiefbeheer 2021-2026’). Verschillende onderdelen van het analoge archief verkeren niet in goede, geordende en toegankelijke staat. De bewerking bestaat uit het digitaliseren, opschonen en beter ordenen en omschrijven van het archief. Door de bewerking wordt digitale overbrenging van bijvoorbeeld bouwdossiers naar het Streekarchief mogelijk, waarmee we deze dossiers beschikbaar stellen voor onze inwoners. Het opgenomen bedrag is een indicatie op basis van de marktconsultatie die afgelopen maanden is uitgevoerd. Het betreft een specifieke incidentele opdracht die in 2023 en 2024 wordt uitgevoerd.

Onderzoek centrale huisvesting:
Sinds corona is er iets gewijzigd in de manier van werken. Personeel werkt vaker thuis of op andere locaties. Daarom willen we naar één kantoor. We houden hierbij ook rekening met de wensen voor veranderingen aan de raadzaal. Om dit proces verder uit te werken is een éénmalig onderzoeksbudget opgenomen in 2023 om de verschillende scenario’s met de daaraan verbonden randvoorwaarden en consequenties in beeld te brengen.

Onvoorzien:
Op basis van de BBV notitie wordt de post onvoorzien als incidentele last aangemerkt.