8.1 Duurzame energie
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- We willen voor iedereen in Heusden een duurzame toekomst. Dit vertaalt zich in de doelstelling om in 2050 in de hele gemeente CO2 neutraal te zijn. Hiervoor worden acties in gang gezet op korte, midden-lange en lange termijn.
- De gemeente wil inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en verenigingen bewegen om (samen) energiebesparende maatregelen te nemen.
- In 2050 moet in Heusden minimaal 800 TeraJoule duurzame stroom opgewekt worden.
- In 2030 is minimaal 1 grootschalig zonnepark en 1 energiehub (bestaande uit windmolens evt. in combinatie met zonnepark, opslag of conversie) operationeel.
- In 2030 zijn alle gemeentelijke voorzieningen energieneutraal.
- In 2030 is de CO2 uitstoot van de gebouwde omgeving 30% lager dan in 2021.
Wat gaan we daarvoor doen?
- Wij willen initiatieven faciliteren en ondersteunen, die leiden tot energiebesparing en vermindering van CO2-uitstoot. Hiervoor wordt onder meer aangesloten bij de uitvoering van de landelijke regelingen, gericht op energiearmoede: het zwaartepunt ligt op energiebesparende maatregelen.
- We informeren, ondersteunen en begeleiden inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties bij het aanpakken van energiebesparing via het energieloket.
- Daar waar initiatieven ontstaan kijken en denken we mee met inwoners die zich - al dan niet georganiseerd - inzetten voor energiebesparing.
- De gemeente neemt een actievere rol in de energietransitie en maakt werk met werk waar dit mogelijk is. Hierbij denken we bijvoorbeeld aan het mogelijk maken van zon op dak, zonnevelden, warmtenetten en windenergie, maar ook aan initiatieven gericht op bewustwording en verminderen energieverbruik.
- We gaan door met het realiseren van energiebesparingen in de gemeentelijke organisatie en waar mogelijk met duurzaam opwekken van energie. Verder verduurzamen we andere gemeentelijke gebouwen wanneer zich op natuurlijke momenten verduurzamingsmogelijkheden voordoen. We voeren dit uit, mits middelen beschikbaar zijn.
- We stimuleren elektrisch rijden. Daarom werken we in samenwerking met Vattenfall aan een uitgebreid netwerk van publieke laadpalen. Dit doen we enerzijds op basis van aanvraag vanuit inwoners en anderzijds op basis van de verwachte groei in laadbehoefte. Zo nemen we proactief belemmeringen weg voor inwoners die opteren voor een elektrisch voertuig.
- In 2023 stellen we een uitvoeringsprogramma warmtetransitie vast. Van daaruit gaan we aan de slag om in 2030 30% minder CO2 uitstoot te hebben in de gebouwde omgeving ten opzichte van 2021.
- In overeenstemming met de gemeentelijke opgave voor duurzame energie én de Regionale Energie en Klimaat Strategie (REKS) Hart van Brabant 1.0 werken we verder aan het realiseren van een energiehub. Daar komen duurzame opwek, transport en mogelijk ook opslag en omvorming van duurzame energie samen. Hierbij wordt rekening gehouden met de gezondheidseffecten voor onze inwoners.
- We werken samen met de andere gemeenten en regionale partners verder aan de doorontwikkeling van de REKS. Naast duurzame opwek, doen we dat ook op het vlak van energiebesparing, de warmtetransitie en klimaatadaptatie.
- In 2023 kiezen we of we aansluiten bij het Regionaal Publiek Ontwikkelbedrijf.
- In Heusden vinden we het belangrijk om maatschappelijke opgaven samen met onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners op te pakken. Dat geldt ook voor de warmtetransitie. De warmtetransitie komt tot ‘achter de voordeur’ en daarom is het belangrijk om vroegtijdig de gemeenschap mee te nemen in deze grootschalige en complexe opgave. Ook om op tijd bij de ‘natuurlijke momenten’ te zijn waarop woning- en gebouweigenaren aanpassingen aan hun woning doen die gunstig kunnen zijn voor de warmtetransitie.
8.2 Duurzaam - Klimaatadaptie en biodiversiteit
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Klimaatadaptatie
We willen gevolgen van klimaatontwikkeling (wateroverlast, verdroging en hittestress) in de leefomgeving voorkomen. De gemeente doet dit vanuit de openbare ruimte. We willen bijdragen aan de nationale doelen tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Vanuit diverse programma’s wordt hieraan bijgedragen - Afvalwater
Het afvalwater wordt doelmatig en efficiënt ingezameld en getransporteerd naar de rioolwaterzuivering. Bij situaties waar water op straat voorkomt, kan overlast ontstaan omdat dit geen schoon water is. Dit willen we zo veel mogelijk voorkomen en verhelpen. Onze riooloverstorten willen we zo optimaal mogelijk laten werken. - Hemelwater
Hemelwater is schoon water. Dit water willen we zoveel mogelijk vasthouden op de plaats waar het valt en niet afvoeren met het afvalwater (afkoppelen). Daarmee kunnen we een robuuster watersysteem maken en overlast voorkomen. Tegelijkertijd kunnen het vasthouden en afkoppelen van hemelwater het optreden van hittestress verminderen. Het waterplan bevat het 58% af te koppelen in 56 jaar. - Grondwater
We willen een zo natuurlijk mogelijk grondwatersysteem. - Biodiversiteit
Groenbeheer valt onder het programma Economie en recreatie. Daarom zijn daar de doelstellingen en acties uitgewerkt voor biodiversiteit.
Wat gaan we daarvoor doen?
- Afvalwater
Er is een afvalwaterstelsel aangelegd. We beheren dit en houden dit in stand. De werking van het stelsel wordt gemonitord door metingen en telemetrie. In 2023 wordt het stelsel “intelligenter” gemaakt door het aanleggen van een meetnet.
De maatregelen uit het in 2021 en 2022 geactualiseerde Systeemoverzicht Stedelijk Water (hydraulische doorrekening van het stelsel) worden meegenomen als maatregel in de openbare ruimte. - Hemelwater
Door het uitvoeren van afkoppelprojecten willen we het hemelwater ontvlechten van de riolering. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij andere beleidsterreinen (bijvoorbeeld groen en wegen). Hemelwater willen we zoveel mogelijk aan de oppervlakte verwerken in de openbare ruimte. Daarmee worden de gevolgen van klimaatverandering, zoals extreme buien en hittestress, verminderd. Perceeleigenaren moeten zich nog meer bewust worden van hun eigen rol in klimaatadaptatie en de opvang van hemelwater. De gemeente blijft dit ook in 2023 stimuleren met een subsidieregeling en stuurt waar nodig bij op basis van de waterverordening. - Grondwater
We willen een zo natuurlijk mogelijk grondwatersysteem. Daarom grijpen we zo min mogelijk in bij nieuwe situaties. Er is in het verleden drainage aangesloten op de riolering en door leeftijd of aantasting zijn er lekkages in bestaande riolering. Dat zorgt ervoor dat grondwater wordt afgevoerd naar de rioolwaterzuivering. Dit willen we voorkomen en dus wordt in bestaande situaties het grondwater zoveel mogelijk ontkoppeld van het afvalwatersysteem. Met het grondwatermeetnet wordt gemonitord in hoeverre verdroging of vernatting in het stedelijk gebied optreedt. Bij lozingen vanuit bronbemalingen of vanuit installaties voor Warmte en Koudeopslag kunnen grote lozingen voorkomen. Het stelsel kan dit niet altijd verwerken. Door vanaf het eerste moment hier aandacht in projecten te vragen kan hier op ingespeeld worden. - Klimaatadaptatie
Op basis van de klimaatstrategie en het waterplan 2022-2028 worden maatregelen uitgevoerd om de klimaatgevolgen op te kunnen vangen. Dat heeft steeds meer gevolgen voor de totale openbare ruimte. De vormgeving van de openbare ruimte wordt daarom in belangrijke mate gestuurd door klimaatadaptatie. We stimuleren het afkoppelen van hemelwater op het eigen perceel. Bij verbouw of nieuwbouw is verwerking van hemelwater op het eigen perceel het uitgangspunt. We brengen via een klimaatladder in beeld wat de actuele klimaatsituatie is van gebieden en formuleren daar een ambitie voor de toekomst bij. We zetten in op communicatie en co-creatie en nemen klimaatadaptatie en gezondheid mee als opgave bij al onze projecten. - We maken de watertaken en de klimaatadaptatie waar door het uitvoeren van projecten. In de komende jaren gaan we op basis van het Systeemoverzicht Stedelijk Water met een nieuw en uitgebreid maatregelenprogramma aan de slag.
- HOWABO
In 1995 is de A2 overstroomd en zijn maatregelen uitgevoerd om dat te voorkomen. Daarvoor is HoWaBo 1 (Hoog Water Den Bosch en omgeving) via een MER procedure doorlopen. Veel van de maatregelen zijn uitgevoerd en de realisatie van enkele is deel van het project GOL. Door klimaatverandering zien we dat de opgave ten opzichte van HoWaBo 1 sterk toegenomen is. Daarom is er een project HoWaBo 2 opgestart waarin deze opgave verder wordt uitgewerkt. In 2022 is gewerkt aan een bouwstenenboek met maatregelen en in 2023 wordt toegewerkt naar een MER.
8.3 Duurzaam - Circulaire economie
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- In het kader van het rijksbrede programma Van Afval naar Grondstof (VANG) is de ambitie dat 90% van de afvalstoffen wordt hergebruikt en de hoeveelheid restafval in 2025 wordt teruggedrongen naar nog slechts 30 kilogram per inwoner per jaar. We werken aan het bereiken van deze doelstellingen.
We streven ook naar een betere kwaliteit van de gescheiden afvalstromen (de grondstoffen). - Zoveel mogelijk terugdringen van afvaldumpingen, bijplaatsingen en zwerfafval.
- Zo laag mogelijke kosten voor afvalbeheer.
Wat gaan we daarvoor doen?
- Afvalscheiding en –preventie
In 2023 gaan we door met omgekeerd inzamelen. Er zullen extra controles plaatsvinden van de aangeboden PMD- en GFT minicontainers.
- Zwerfafval, dumpingen en bijplaatsingen
Bijplaatsingen bij afvalcontainers worden aangepakt. Daarnaast zal er een uitvoeringsplan opgesteld worden voor afvalbakkenbeheer inclusief het op orde krijgen van de basis. Tenslotte zullen we inwoners en ondernemers (nog) meer betrekken bij het opruimen en verminderen van zwerfafval, dumpingen en bijplaatsingen.
- Milieustraat
We gaan kijken naar de toekomst van de milieustraat. Onderdeel hiervan zal zijn het verbeteren van de dienstverlening en efficiency aldaar. Bij de milieustraat wordt intussen de dienstverlening en efficiency verbeterd. Samen met de regio Hart van Brabant zullen we de mogelijkheden tot samenwerking op het gebied van regionale circulaire ambachtscentra (als opvolger van de huidige milieustraten) verder onderzoeken.
- Tarieven
In 2023 willen we het aanpassen van de gehele tarievenstructuur nader onderzoeken.
- Communicatie en educatie
Ook in 2023 gaan we door met doorlopende en specifieke communicatie over afvalscheiding. Thema’s zijn preventie, bewustwording en het voorkomen van zwerfafval, dumpingen en bijplaatsingen. Daar waar mogelijk zullen we (nieuwe) initiatieven van scholen op het gebied van afvalscheiding en –preventie ondersteunen.
8.4 Duurzaam - Sociale en gezonde leefomgeving
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- Verbeteren van de leefomgeving om het vestigingsklimaat te ontwikkelen en hiermee een bijdrage te leveren aan werkgelegenheid en binding van (nieuwe) werknemers aan de regio. Vanuit andere programma’s wordt hieraan bijgedragen.
- Bijdragen aan de nationale doelen tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Vanuit diverse programma’s wordt hieraan bijgedragen.
- In 2021 is een intentieovereenkomst gesloten tussen gemeente en het bedrijfsleven om te komen tot een Green Deal.
Na vaststelling wordt samen met het bedrijfsleven het realiseren van de ambities en doelstellingen en daarmee de verduurzaming van ondernemend Heusden verder opgepakt.
Wat gaan we daarvoor doen?
- De stichting Ondernemend Heusden Duurzaam ondersteunt bij de uitvoering van de Green Deal met het bedrijfsleven.
- Het bedrijfsleven pakt het realiseren van de ambities en doelstellingen uit de Green Deal op en daarmee de verduurzaming van ondernemend Heusden.
- We gaan breed het gesprek aan met ondernemers en instellingen over hun (mogelijke) bijdrage aan een sociale en gezonde leef- en werkomgeving.
- In andere programma’s gericht op het sociaal domein wordt dit onderwerp (ook) verder uitgewerkt. Daarbij is de aandacht bijvoorbeeld gericht op gezondheid, bewegen, duurzame mobiliteit en de eigen regie. Samen met de regiogemeenten in Noordoost Brabant zijn we aangesloten bij het Schone Lucht Akkoord. Hiervoor is een plan van aanpak en uitvoeringsprogramma opgesteld. Hierin ligt de focus op de gebieden mobiliteit en houtstook. Met de regio Noordoost Brabant wordt er gekeken naar mogelijkheden om in te zetten op mobiele werktuigen en industrie.
- In het kader van het programma ‘Leefbaarheid in de Dorpen’, onderdeel van de Regiodeal Noordoost Brabant, werken we samen met Klimaatplein Heusden aan het verbeteren van de organisatiekracht en financiële armslag van burgerinitiatieven in onze gemeente.
8.5 Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant
Wat willen we (meerjarig) bereiken?
- We streven naar een schone, duurzame en veilige werk- en leefomgeving in Heusden en in de regio Midden- en West-Brabant.
Wat gaan we daarvoor doen?
- De Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant (OMWB) houdt, in opdracht van de gemeente, toezicht op naleving van de wet- en regelgeving door het volgens het omgevingsbeleid uitvoeren van controles bij onder ander bedrijven (waaronder milieucontroles). Daarnaast behandelt de OMWB (milieu)klachten en meldingen van incidenten.